سُِرمِه‌دوزي دوخت انواع مليله فلزي سرمه(مليله فلزي) از الياف طلا و نقره كه تابيده و فنري شده بر روي پارچه ي ترمه را گويند.
لوازم مورد نياز
- قيچي خياطي
- سوزن ته گرد
- پوليش پرز كوتاه سفيد ( يك هشتم متر )
- پوليش پرز كوتاه طلايي ( يك هشتم متر )
- سوزن خياطي
- قرقره
- يك جفت چشم
سرمه:
مفتولي است كه براي دوخت آن بايد سوزن و نخ را از بين آن عبور داد .
۱- سرمه تراش يا برقي
۲- سرمه اصل كه جنس آن نقره است و روكش آب طلا داده مي شود .
۳- بلر سانت نرم كه عوام به آن زير خاكي هم مي گويند .
۴- بلر سانت خشك كه معمولاً در دوخت سنتي از آن استفاده مي شود .
۵- منجوق ترمه كه به آن مرواريد ترمه هم گفته مي شود و اندازه آن به بزرگي همان منجوق است . رنگ اين منجوق از انواع رنگ كرم است .
انواع ترمه
- قلب دوزي ، برگ دوزي ، تگرگ دوزي ، گرد دوزي ، گُرده ماهي دوزي
فنر سرمه تراش:
فلزي است كه به صورت چهار گوش يا مستطيلي به وسيله دستگاه تابيده مي شود .
به هر كدام از اين چهار گوش يا مستطيل ها اصطلاحاً يك فنر مي گويند .
۱- ترمه ماشين بافت كه معمولاً كارخانه اي شهر يزد بهترين نوع ترمه را توليد مي كنند .
۲- ترمه دست بافت كه به ندرت امروزه اين ترمه يافت مي شود و از گره ها ، همچنين گذر پودهاي افقي و عمودي و اريب در پشت ترمه مي توان تشخيص داد .
۳- باسمه يا مهر مخصوص چاپ روي ترمه كه از طرح مورد نظر باسمه هاي مختلف كه چوبي است تهيه مي شود سپس از موادي كه شامل خاكه قند و گچ بوده براي باسمه استفاده مي شده اما امروزه از نسبت هاي گچ ، چسب چوب و مقدار كمي رنگ سفيد اكريليك استفاده مي شود . باسمه را داخل اين ماده زده و قبلاً به وسيله برس روي نمك ماليده مي شود و سپس روي ترمه مهر زده مي شود .
۴- براي آماده كردن ترمه آستري نخي انتخاب كرده مقداري سريش را با نسبتي از آب مخلوط كنيد و به اين پارچه نخي بزنيد سپس به ترمه بچسبانيد . امروزه به جاي كار آستر سيريش از لايه چسب استفاده مي شود ، اما استفاده از سيريش مزيت دارد زيرا بوي سريش باعث مي شود ترمه در دراز مدت بيد و موريانه به پارچه آسيب نمي رسانند .
– براي دوخت از نخ پنبه اي بسيار محكمي كه اصطلاحاً به آن نخ ميله اي مي گويند استفاده كنيد.
نكته :
نخ دوخت را بايد هميشه به موم آغشته كنيد اين كار باعث خواهد شد كه عوامل زير رعايت شود:
۱- در طولاني مدت نخ ها پوسيده نشده و دوخت از هم شكافته نشود .
۲- بيد و ساير حشرات موذي به علت وجود موم به كار آسيب نخواهند زد .
منبع:artakava.com