سرمه دوزي به دوخت هايي اطلاق مي شود كه از مفتولهاي طلايي ، نقره و آلياژ هاي مختلف كه به شكل فنري در آمده اند ،براي تزئين سطح پارچه استفاده مي گردد. مليله بر خلاف سرمه (نخ هاي سرمه) قابليت انعطاف ندارد و بر اثر كشش زياد از فرم خود خارج مي شود.دوختن مليله بر پارچه را مليله دوزي مي گويند . مليله معمولا بر پارچه هاي مخمل يا ترمه دوخته مي شود.
لوازم مورد نياز
- قيچي خياطي
- سوزن ته گرد
- پوليش پرز كوتاه سفيد ( يك هشتم متر )
- پوليش پرز كوتاه طلايي ( يك هشتم متر )
- سوزن خياطي
- قرقره
- يك جفت چشم
اين هنر را در آغاز زرتشتيان پايه گذار آن بودند و از آن براي دوخت شلوارها و جامه هاي سنتي و مخصوص مراسم و جشن هاي خود استفاده مي كردند كه از نوع راه راه ان (محرمات) به عنوان شال كمر استفاده مي نمودند. معمولا ترمه را با بته جقه هاي آن مي شناسند كه خود داستان و توصيفي دارد كه نقش آن برگرفته از سروي خميده است كه ريشه در فرهنگ اصيل ايراني-زرتشتي دارد كه علاوه بر فروتني و خضوع در برابر معبود (اهورامزدا) داستاني اين چنين دارد كه زرتشت پيامبر قديم ايران زمين اين درخت بهشتي را در پيشگاه آتشكده كاشت و از آن به بعد بعنوان نقشي نمادين و مقدس در نفيس ترين پارچه يعني ترمه از ان استفاده شد و مي شود.
سرمه دوزي دوخت انواع مليله فلزي سرمه(مليله فلزي) از الياف طلا و نقره كه تابيده و فنري شده بر روي پارچه ي ترمه را گويند
الياف طلايي و نقره اي سرمه بعلت تلالو خاصي كه دارد مورد توجه هنردوستان ايراني و خارجي ميباشد . سرمه‌دوزي به شكل مليله دوزي كه قطعات نقره و طلا به شكل مفتول تو خالي بوده از زمان هخامنشيان و ساسانيان رايج گشته و در زمان صفويان به اوج خود رسيده‌است و اكنون با الياف بدل طلا و نقره تهيه مي‌شود و به همين دليل در سطح گسترده مورد استفاده عوام ميباشد و در گذشته جهت لباس و پرچم و روكش مقابر و پرده خانه خدا به كار مي‌رفته‌است
سرمه دوزي يكي از رودوزي‌هاي شاخص و فاخر ايراني است، نخ سرمه به عنوان مواد اوليه اصلي اين هنر نخي است كه با استفاده از طلا و يا نقره يا مطلا و آلياژهايي به صورت لوله‌اي صاف و محكم و يا انعطافي و يا به صورت چهار گوش مربعي يا مستطيل تابيده مي‌شود . اين نوع نخ حالت ارتجاعي دارد و به هر شكل ممكن حالت مي‌گيرد. ( البته امروزه بيشتر به صورت فنر ريز و طويلي است كه به‌اندازه لا‌زم بريده شده و سوزن و نخ از داخل آن عبور كرده و بر روي پارچه دوخته مي‌شود
به ادامه مطالب برويد