لوازم مورد نياز آموزش اين قسمت سرمه دوزي:
-سوزن و نخ-سوزن ته گرد-كاربن-پارچه-قيچي-الگو-اتو-مداد-خودكار-سرمه
مراحل انجام كار:
شرح مراحل كار را گام به گام آغاز مي كنيم. اولين قدم، انتخاب پارچه(ترمه ، مخمل، جير و. . . )است. بعد از آن، ترمه را به اندازه ي دلخواه ببريد.
ترمه بايد كاملاً صاف و اتو كشيده باشد. اگر چروك بود، از پشت، در جهت خواب آن اتو بزنيد.
(بهتر است بعد از برش و اتو، دور تا دور ترمه را سردوزي كنيد تا در طول كار از نخ كش شدن آن جلوگيري شود. )
دومين قدم استفاده از لايي چسب به عنوان ساده ترين روش براي انتقال نقشه بر روي پارچه ي ترمه است. لايي چسب را به اندازه ي ترمه برش بزنيد. پشت ترمه را به ناحيه ي چسب دار لايي به وسيله ي اتو بچسبانيد. (طرفي از لايي كه حالت پرزي و برجسته دارد، طرف چسب دار آن است. )
سومين قدم انتخاب طرح و نقشه است. در سرمه دوزي با دو نوع طرح روبه رو هستيم، طرح مركزي در وسط كار و طرح هايي در گوشه. اگر طرح در گوشه باشد و فقط بخواهيم از گوشه ي پارچه استفاده كنيم، بلافاصله پس از چسباندن لايي بر پشت ترمه، شروع به كشيدن قطر كنيد تا فاصله از گوشه ي پارچه و نيز تنظيم طرح به خوبي اجراء شود.
اما اگر طرح، مركزي باشد ابتدا مركز نقشه را روي كاغذ پوستي پيدا كنيد، سپس مركز ترمه را پيدا كنيد و اين دو را روي هم منطبق كنيد. اين دو نقطه ي مركزي را به وسيله ي سوزن ته گرد روي هم ثابت كنيد و سپس شروع به انتقال طرح روي پارچه كنيد.
قدم چهارم به اين صورت است كه وقتي طرح را روي كاغذ پوستي شفاف كشيديد، پارچه را پهن كنيد و كاغذ پوستي را روي پارچه با سوزن ثابت كنيد.
آن طرف كاربن را كه اثر مي گذارد، روي پارچه گذاشته و طرح را روي كاربن قرار دهيد.
با مداد يا خودكار، بر روي طرح بكشيد. (از يك ورق كاربن مي توان براي چند بار طرح كشيدن استفاده كرد. )
كاغذ پوستي و كاربن را از روي پارچه برداريد.
تا اين مرحله، يك طرح روي لايي ترمه داريد. به وسيله ي سوزن و نخ رنگ روشن، روي خطوط را كوك بزنيد تا با اين روش، طرح به روي پارچه منتقل شود.
يكي از اصلي ترين، مهم ترين و پركاربردترين دوخت ها در سرمه دوزي «دوخت پيچ»است. اين دوخت بيشترين دوختي است كه در سرمه دوزي براي ساقه دوزي ها، دور دوزي ها و حاشيه دوزي طرح ها استفاده مي شود. به همين ديل آموزش انواع دوخت را با آن آغاز خواهيم كرد.
براي دوخت پيچ از سرمه ي ساده(مات) استفاده مي شود. براي شروع كار سرمه را به اندازه هاي يكسان و مساوي با قيچي ببريد.
در سرمه دوزي يك دست و يك اندازه بريدن سرمه بسيار حائز اهميت است. زيرا عدم رعايت اين نكته به طور چشمگيري از زيبايي كار مي كاهد. بنابراين يك رشته سرمه را در نظر بگيريد و به اندازه هاي يك سانتي متري ببريد. براي مساوي شدن، آن ها را كنار هم بگذاريد و برش بزنيد.
پس از كوك زدن خطوط طرح، ترمه را برگردانيد و آماده ي سرمه دوزي شويد .
براي دوخت صحيح تر و دقيق تر و البته زيباتر، در خطوط مايل كه انحناي بيشتري دارند از سرمه هاي با سايز كوچك تر بايد استفاده كرد.
يعني اگر طرحي مانند شكل داشته باشيم، در نقاطAتاBاز سرمه ي بلندتر(مثلاً يك سانتي متر) و در نقاط CتاDاز سرمه ي كوچك تر(مثلاً 0/7 سانتي متري) استفاده كنيد.
با دانستن نكات ياد شده دوخت را شروع كنيد. نخ و سوزن را كه از قبل آماده كرده ايد از ميان ترمه روي خط طرح كه قبلاً كشيده ايد، بيرون آوريد. (نكته: نخ مورد استفاده در سرمه دوزي، نخ معمولي كوك است و هرگز نمي توان از نخ هاي نايلوني كه سرمه درون آن ليز مي خورد و به راحتي قابل حركت است، استفاده كرد. )اولين سرمه را درون سوزن بيندازيد. براي زيباتر شدن كار، حتماً بايد اولين قطعه ي سرمه، كمي كوتاه تر از بقيه باشد.
سوزن بيرون آمده از ترمه را درست به اندازه ي قد آن سرمه داخل پارچه كنيد.
سوزن را از كنار همان سرمه كمي بالاتر درست روي خط طرح بيرون آوريد.
هميشه به جهت قرار گيري سرمه و حركت صحيح نخ دقت داشته باشيد. در مرحله بعدي سرمه ي بعدي را در حالي كه هنوز نخ را كاملاً محكم نكشيده ايد، در سوزن بيندازيد و دوباره از كنار سرمه ي قبل داخل پارچه كنيد. به همين منوال ادامه دهيد تا در نهايت دوخت را به صورت پيچ ببينيد.
نكته ي قابل ذكر در اينجا جا انداختن سرمه است كه بايد به كمك انگشت سبابه، سرمه اي را كه دوخته ايد در كار محكم كنيد.
منبع: نشريه ترمه شماره 18
منبع: http://zhina89.blogfa.com